قدمت خانه مرعشی شوشتر به دوره قاجار برمی گردد و محل زندگی خانواده مرعشی بود. این بنا در ابتدا نمایی ویلایی داشت و در اطراف آن هیچ حصار و یا دیواری دیده نمی شد. این خانواده مدتی در این خانه زندگی كردند تا اینكه بعدها در زمان پهلوی تصمیم گرفتند قسمت هایی را به آن افزوده و خانه را بزرگ تر كنند. برای این منظور، یك حیاط جنوبی به این خانه اضافه و در آن اتاق هایی ساخته شد. تا چند سال پیش خانواده مرعشی همچنان در این خانه زندگی می كردند تا اینكه به دلیل قدمت تاریخی این خانه، شهرداری آن را از این خانواده خرید. از آنجا كه خانه مرعشی ویژگی های معماری و تاریخی برجسته ای دارد بعد از مدتی در سال ۱۳۸۴ میراث فرهنگی این خانه تاریخی را از شهرداری خریداری كرد. این خانه امروز به دفتر پایگاه میراث جهانی سازه های آبی تبدیل شده است.
شوشتر از شهرهای استان خوزستان در جنوب غربی ایران است كه تاریخ سكونت در آن به بیش از پنج هزار سال قبل برمی گردد. این شهر با جاذبه های تاریخی و معماری های دیدنی و جذاب از مقاصد گردشگری ارزشمند ایران به شمار می رود. از بهترین نمونه های معماری دوره قاجار در این شهر، خانه مرعشی است.
برای دیدن این خانه باید قدم به یكی از محله های قدیمی شوشتر بگذارید. این خانه در حریم مجموعه آبشارهای شوشتر و ۲۰۰ متری بقعه عباس از دور نمایان است. حتی می توانید از پله های ضلع غربی مجموعه های آبشار نیز به این خانه دسترسی یابید. این خانه سه طبقه دارای دو مجموعه حیاط است كه اولی در جلوی عمارت قرار دارد و دیدی وسیع و فوق العاده زیبایی به مجموعه باستانی شوشتر دارد كه باب دل عكاسان است. پس از عبور از در چوبی و بزرگ به حیاط كوچكی خواهید رسید كه باغچه ای با چند نخل كوچك و بزرگ درون آن قرار دارد و دورتادور آنرا اتاق ها احاطه كرده اند.
معماری خانه مرعشی
این خانه در دو سبك معماری قاجاری و پهلوی ساخته شده و به نظر می آید كه قسمت قاجاری آن توسط حاج محمد تقی معمار ساخته شده باشد. وی از معماران برجسته شهر شوشتر در دوره قاجار بود و همه خانه های مهم را او ساخته است. معماری قسمت هایی از خانه كه در زمان پهلوی ساخته شده به عهده استاد محمد علی هدایت بوده است. از آنجایی كه خانه بر روی صخره ای بلند و عمودی در كنار رودخانه مشرف به سازه های آبی شوشتر قرار دارد از همه قسمت های آن چشم انداز زیبایی دارد و مناظر تماشایی این آبشارها و آسیاب ها نمایان است. این خانه از شاهكارهای معماری به شمار می رود و به خوبی معماری سنتی و قاجاری ایران را به نمایش گذشته است. این خانه در سه طبقه ساخته شده به طوری كه دو طبقه آن در زیر زمین و یك طبقه آن همكف است. پایین ترین طبقه، زیر زمین آن است كه در تمام مدت سال دمای ثابتی دارد حتی در همین زیرزمین نیز می توان نمونه هایی از شاهكار معماری دوره قاجار را مشاهده كرد. این خانه تزئینات آجركاری زیبایی دارد كه به نام خوون چینی معروف است و ظاهری باشكوه و مجلل به خانه داده است. محله ای كه این خانه در آن قرار دارد به نام شیشه گران معروف است و در زیرزمین این خانه هم شیشه های آبی رنگی پیدا شده كه به خوبی گذشته این محله را نشان می دهد. در ورودی زیرزمین شادروان هایی را می بینید كه از ویژگی های برجسته این قسمت است و بر روی آن ها جای انگشتان سازنده این بنا نیز به جای مانده است.
در سال های اخیر در زیر خانه مرعشی زیر زمین دیگری پیدا شده كه نشان می دهد قبل از ساخته شدن خانه مرعشی در این محل ساختمان دیگری وجود داشته است. در این زیرزمین نشانه هایی از دوره صفوی پیدا شده كه با توجه به آنها، قدمت این مكان را می توان به دوره صفوی نسبت داد. به نظر می رسد خانه قبلی سال ها قبل از درست شدن خانه مرعشی ویران شده باشد. این خانه كه در نزدیكی سازه های آبی شوشتر قرار دارد می تواند یكی از مقاصد گردشگری شما در سفر به این شهر باشد.
نحوه دسترسی به خانه مرعشی
این خانه بر بلندای صخره ای مرتفع در محوطه آبشارها واقع شده است كه از ابتدای راه ورود آبشارها از دور دیده می شود. برای دیدن آن می توانید از كوچه كناری مجموعه آبشارها بعد از گذر از سربالایی نسبتاً تند به خانه برسید. در بزرگ، فلزی و زرد رنگ این خانه نمایان است.
